ขมิ้นชัน (Curcuma longa) เป็นพืชสมุนไพรที่มีความนิยมในการใช้ทางการแพทย์และการปรุงอาหาร มักจะใช้ส่วนของรากซึ่งมีสีส้มอ่อนจนสีเหลืองแดง เรียกว่ารากขมิ้น ซึ่งเป็นแหล่งของสาร Curcumin ซึ่งมีคุณสมบัติต้านอักเสบและมีประโยชน์ต่อสุขภาพหลายด้าน
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ของขมิ้นชัน
ต้น :ขมิ้นชันเป็นพืชที่มีลำต้นสั้น ใบหยักยาว มีสีเขียวอมเหลือง และมีใบที่มีรูปร่างคล้ายใบตอง
ราก : รากขมิ้นมีลักษณะยาวและกระดุม มีสีส้มอ่อนถึงเหลืองแดง มักนำไปใช้ในทางการแพทย์และการปรุงอาหาร
การใช้ประโยชน์ของขมิ้นชัน
- ทางการแพทย์:
- สาร Curcumin ในรากขมิ้นชันมีฤทธิ์ต้านอักเสบที่มีประสิทธิภาพในการรักษาโรคที่เกี่ยวกับการอักเสบ เช่น โรคหัวใจ โรคเบาหวาน และโรคกระดูกและข้อ
- การวิจัยก็พบว่าสาร Curcumin ยังมีฤทธิ์ต้านเซลล์มะเร็งได้ดี
- นอกจากนี้ยังมีการใช้เป็นยารักษาอาการท้องอืด และลดอาการปวดข้อ
- ในการปรุงอาหาร:
- ขมิ้นชันเป็นส่วนหนึ่งของเครื่องเทศและสีในอาหารทั่วไป เช่น แกงเขียวหวาน แกงเผ็ด และผัดไทย
- นอกจากนี้ยังนำเอารากขมิ้นชันมาใช้ในการทำเครื่องปรุงอาหาร เช่น น้ำพริกแกง
การปลูกขมิ้นชัน
- การปลูกขมิ้นชันสามารถทำได้โดยการใช้รากหรือต้นพันธุ์ ปลูกในดินร่วนทรายหรือดินปนทราย และต้องการอากาศชื้น
- ในการดูแลเพื่อให้ขมิ้นชันเติบโตแข็งแรง ควรรดน้ำให้สม่ำเสมอ และให้ปุ๋ยหลังจากการออกหน่อ
- การเก็บเกี่ยวขมิ้นชันจะต้องทำเมื่อเกินกว่า 8 เดือน โดยการขุดรากขึ้นมาและตัดส่วนที่ต้องการใช้งาน