ใบกะเพรา (ชื่อวิทยาศาสตร์: Ocimum tenuiflorum หรือ Ocimum sanctum) เป็นพืชสมุนไพรที่อยู่ในวงศ์กะเพรา (Lamiaceae) ซึ่งมีถิ่นกำเนิดในเอเชียใต้และเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ใบกะเพรามีกลิ่นหอมเฉพาะตัวและรสชาติเผ็ดร้อนเล็กน้อย เป็นที่นิยมใช้ในอาหารไทยหลายชนิด และยังมีสรรพคุณทางยาอีกด้วย
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ของกะเพรา
ต้น : กะเพราเป็นไม้พุ่มขนาดเล็ก สูงประมาณ 30-60 เซนติเมตร ลำต้นมีสีเขียวหรือสีม่วงและมีขนสั้นปกคลุม
ใบ : ใบกะเพรามีลักษณะรีหรือรูปไข่ ขอบใบหยัก มีขนปกคลุม ใบมีสีเขียวเข้มมีกลิ่นหอมแรง และมีรสชาติเผ็ดร้อนเล็กน้อย
ดอก : ดอกกะเพราออกเป็นช่อตามยอดและกิ่ง มีสีขาวหรือสีม่วงอ่อน
ผลและเมล็ด : ผลกะเพราเป็นผลแห้ง มีขนาดเล็ก มีเมล็ดสีดำเล็กๆ อยู่ภายใน
การใช้ประโยชน์จากใบกะเพรา
- การประกอบอาหาร:
- ใบกะเพราเป็นส่วนประกอบสำคัญในอาหารไทยหลายชนิด เช่น ผัดกะเพรา แกงป่า และต้มยำ ใบกะเพราเพิ่มกลิ่นหอมและรสชาติเผ็ดร้อนให้กับอาหาร
- ใบกะเพราสดสามารถใช้เป็นเครื่องปรุงในสลัดหรือเครื่องดื่มเพื่อเพิ่มกลิ่นและรสชาติ
- ยาสมุนไพร:
- ใบกะเพรามีสรรพคุณทางยา เช่น ช่วยบรรเทาอาการท้องอืด ท้องเฟ้อ ช่วยย่อยอาหาร ขับลม และแก้ไอ
- มีสารต้านอนุมูลอิสระและสารต้านการอักเสบที่ช่วยในการบำรุงร่างกายและลดการอักเสบ
- น้ำมันหอมระเหยจากใบกะเพราใช้ในการบำบัดอาการปวดหัวและความเครียด
- การดูแลสุขภาพ:
- ใบกะเพราใช้ในการทำชา ช่วยให้รู้สึกผ่อนคลายและบำรุงสุขภาพ
- มีคุณสมบัติในการลดน้ำตาลในเลือดและควบคุมความดันโลหิต
การปลูกกะเพรา
- กะเพราเป็นพืชที่ปลูกง่าย ชอบแสงแดดจัดและดินที่ระบายน้ำดี ควรรดน้ำเป็นประจำแต่ไม่ควรให้น้ำขัง
- การเก็บใบกะเพราควรทำเป็นประจำเพื่อกระตุ้นการเจริญเติบโตของต้นและเพื่อให้ได้ใบที่มีกลิ่นหอมและรสชาติดีที่สุด